CURAÇAO – In de zaak Magnus spreekt rechter Constantijn van Dam van Iselt morgen de vonnissen uit. Drie mannen die de moord op Helmin Wiels zouden hebben uitgevoerd, krijgen dan te horen waar ze aan toe zijn. Pieter Hofmann woont het vonnis bij en kijkt alvast vooruit.

De zaak Magnus was voor een jong land als Curaçao van immens belang voor het herstellen van het collectief vertrouwen, dat door de moord op Helmin Wiels een enorme knauw heeft gekregen. Vooropgesteld dat er zoiets bestaat als een gedeelde psyche van een land: ik zie de krater in de ziel van Curaçao niet uitgedeukt worden. We staan aan de vooravond van een afgang voor het Openbaar Ministerie (OM) die tot diep in de samenleving doordreunt.

Het OM begon aan een ongelijke strijd. Een tekort aan financiële middelen en capaciteit hebben de opsporingsautoriteiten al bij voorbaat op een onoverbrugbare achterstand gezet. Schutter Elvis K. (’Monster’) was enkele dagen na de moord al verdacht. Omdat hij ook van een andere moord verdacht werd, besloot het OM hem ‘van straat te halen’, aldus officier Gert Rip ter zitting. Dus voor die tijd was er onvoldoende capaciteit voor een los rondlopende huurmoordenaar. Pas als je een prominent politicus de dood injaagt, is er prioriteit voor jouw aanhouding. Dat is tekenend voor de startpositie van het OM.

David moest het dus met een gekneusde pols moest opnemen tegen Goliath, een geraffineerd opererende criminele machine die in staat was om een eventuele plooi glad te strijken. Zo’n plooi was de loslippige Raul Martinez, de chauffeur van de vluchtauto. Hij verdween spoorloos toen de vluchtauto werd gevonden om pas drie weken later dood gevonden te worden. Er resteerde alleen een romp en dus weinig forensisch bewijs. Goed uitgevoerd, dat moet je de moordenaar nageven. Dangelo D. (‘Panchek’) zou de moord gepleegd hebben maar meer dan sterke aanwijzingen zijn er niet. Hij zou samen met Carlos P. geholpen hebben rondom de moord, maar opnieuw bleek er weinig meer voorhanden te zijn dan ingetrokken getuigenverklaringen.

Dat weerhield Rip er niet van om met verdachtmakingen te strooien. Listig noemde hij een aantal aliassen waarvan Panchek zich bedient op Whatsapp. Shoot first or die fast, NLS 4 life, het verwijst allemaal naar het dodelijk geweld dat hij zou hebben gepleegd. Bij een jury zou dat wellicht werken, maar meer dan stemmingmakerij is het natuurlijk niet. Als ik mijn alter ego TonyMontana1982 noem, maakt dat van mij geen moordenaar voordat er hard bewijs is. Het OM kan kennelijk niet anders dan zich verschuilen achter grote woorden die nader beschouwd holle frasen zijn.

Het OM betoogt dat iedereen van de moord op Wiels wist of daarbij aanwezig was. Het maakt dat velen overtuigd zijn van hun schuld, maar het sluit het toeval niet uit dat een rechter wel in ogenschouw neemt. Wat bleef staan was de presentatie van de verdenkingen en de feiten. Op zijn overtuigde magistratentoontje schetste Rip een beeld van een schimmig wereldje waarin iedereen wel vuile handen had, maar dat hooguit opbiechtte aan een klein groepje minnaressen.

Op de zittingsdagen van de zaak Magnus werd duidelijk dat vooral Elvis K., Carlos P. en Dangelo D. elkaar goed kenden. Burney F. (‘Nini’) stond een stuk hoger in de criminele hiërarchie. Het OM deelde die visie. Eerstgenoemde drie waren vooral uitvoerders, Luigi Florentina (‘Pretu’) was de schakel tussen F. en de uitvoerders, F. werkte nauw samen met de opdrachtgevers. Met de dood van Pretu is dus de schakel tussen opdrachtgever en uitvoerders weggevallen. Dat is een reden om zijn overlijden nogmaals te onderzoeken, want alleen al de beslissing om de bewaking over te dragen is in dat perspectief gezien met terugwerkende kracht verdacht. Los daarvan resteert een andere vraag: waarom heeft het OM Burney F. in de zaak Magnus meegenomen en hem niet van begin af aan beschouwd als onderdeel van de zaak Maximus?

Nu heeft F. elf maanden in voorarrest gezeten. Gezien de bezwaren en de ernst van de moord op Wiels was het lange tijd te billijken dat hij vast moest blijven zitten. Maar als je na een dergelijk lange aanloop geen zaak rond hebt, is dat een immens zwaktebod dat het ergste doet vrezen voor een eventuele zaak Maximus. Al denk ik niet dat die er komt.

Advocaat Marije Vaders, die Burney F. verdedigt, serveerde de arrestaties van Robbie dos Santos en zijn halfbroer George Jamaloodin in de zaak Maximus af door het als ‘wanhoopspogingen’ te bestempelen. Misschien heeft ze gelijk. In een kleine gemeenschap wordt veroordeeld zonder dat er ooit een prekersbefje aan te pas komt, maar voor het gerecht gelden er strengere criteria.