CURAÇAO – Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn vandaag aanwezig bij de jubileumherdenking van de afschaffing van de slavernij in de Nederlandse koloniën. Het is precies 150 jaar geleden dat de slavernij werd afgeschaft in Suriname en de Nederlandse Antillen.

 
De nationale herdenking vindt plaats in het Oosterpark in Amsterdam. De feestdag 1 juli heet in Suriname Keti Koti, wat staat voor het verbreken van de ketenen.

Keti Koti
Keti Koti 2013, georganiseerd door het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee), is om 10.30 uur (Nederlandse tijd) met de zogeheten Bigi Spikri-optocht. Looporkesten, bazuinkoren en dansende mensen in folkloristische kledij lopen dan van het Leidseplein, waar prominenten een gratis ontbijt serveren, naar het Oosterpark.

Nationale herdenking
Bij het slavernijmonument in het Oosterpark vindt vanaf 13.00 uur (Nederlandse tijd) de nationale herdenking plaats. Na een plengoffer volgen toespraken van vicepremier Lodewijk Asscher, burgemeester Eberhard van der Laan en NiNsee-voorzitter Eddy Campbell.

Nagedachtenis
Vervolgens worden kransen gelegd ter nagedachtenis aan degenen die onder de slavernij hebben geleden. Speciale gast is de Amerikaanse dichteres en filosofe Elizabeth Alexander, bekend van het gedicht Amistad en Praise Song for the Day, het inaugurele gedicht voor de Amerikaanse president Barack Obama. Premier Mark Rutte, die er vorig jaar wel was, is dit jaar niet van de partij. Het koningspaar legt geen krans en houdt ook geen toespraak.

Aanwezigheid
Toenmalig koningin Beatrix onthulde het monument in 2002, maar is sindsdien nooit meer bij de herdenking aanwezig geweest. Willem-Alexander en Máxima zijn er dit jaar wel omdat het een speciaal jubileumjaar is, liet een woordvoerder van de organisatie weten.

Vrijheid
Op 1 juli 1863 werd vanaf fort Zeelandia in Paramaribo en op de Nederlandse eilanden in de Cariben met 21 kanonschoten de vrijheid van duizenden slaven aangekondigd. Militairen lossen maandag rond 13.00 uur 21 saluutschoten op het Marine Etablissement in Amsterdam.

Formeel excuus
In de Tweede Kamer werd donderdag een rondetafelgesprek gehouden over het slavernijverleden. Diverse organisaties pleitten voor een formeel excuus van de regering voor het Nederlandse slavernijverleden. Onder anderen SP-Kamerlid Harry van Bommel steunde dat pleidooi. De PvdA ging niet zo ver. “Ons slavernijverleden verplicht tot een bijzondere verantwoordelijkheid voor mensenrechten en strijd tegen racisme en discriminatie”, liet PvdA-Kamerlid Pierre Heijnen optekenen.

Ruimte
ChristenUnie-fractievoorzitter Arie Slob, die het gesprek had georganiseerd, zei ruimte te willen bieden aan nazaten van slaven om te spreken over het verleden. “Ik vind het zeer betekenisvol dat we dit ook in de Tweede Kamer kunnen doen.”

Spijtbetuiging
De Amsterdamse wethouder Andrée van Es (GroenLinks), die onder meer diversiteit in haar portefeuille heeft, hoopt dat vandaag formeel verontschuldigingen worden aangeboden. “Ik ga niet over de uitspraken van het kabinet, maar ik hoop van harte dat vicepremier Asscher de spijtbetuiging wil herhalen, en zelfs een stapje verder wil gaan”, zei ze vrijdag in Het Parool. Toenmalig minister Roger van Boxtel betuigde in 2001 spijt op een VN-conferentie in Zuid-Afrika. “Het gebeurde ver weg, in Durban, en het gebeurde tamelijk omfloerst”, aldus Van Es.

© Novum