CURAÇAO – Ook op Curaçao vielen tijdens de Tweede Wereldoorlog oorlogsdoden. Vijftien stakende Chinezen werden in 1942 door bewakers van Shell doodgeschoten toen zij wilden uitbreken uit hun kamp in Suffisant. Dat meldt Caribisch Netwerk.
Nu, 71 jaar later, worden deze slachtoffers dankzij Stichting Eerherstel Oorlogsslachtoffers Curaçao (SEOC) officieel erkend en herdacht op Curaçao. Maar volgens SEOC-voorzitter Nizaar Makdoembaks is het doel nog niet bereikt; “we gaan voor erkenning in Nederland en dat herdenking van de stakers wordt meegenomen op 4 mei.”
Staking
Op 20 april 1942 legden enkele honderden Chinese stokers op olietankers van de Curaçaosche Scheepvaart Maatschappij (Shell) hun werk neer. Ze eisten veilige en betere arbeidsomstandigheden. Aanleiding voor de staking was het oorlogsgeweld in de regio waarbij Duitse onderzeeërs de slecht bewapende en onderhouden olietankers beschoten. Toen de staking uit de hand leek te lopen schoten bewakers vijftien stakers dood. Ze werden anoniem begraven op de begraafplaats Kolebra Bèrdè, tussen de zondaars en ongedoopten. Het incident werd snel in de doofpot gestopt. Alleen de Amigoe schreef erover en werd daarvoor gestraft: de krant kreeg door de censor een verschijningsverbod van twee dagen opgelegd.
Medische dossiers
Nizaar Makdoembaks is een Surinamer die nooit op Curaçao heeft gewoond. Hij neemt de taak voor eerherstel van de Chinese stakers heel serieus. Daarom heeft hij op 28 mei een afspraak bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Hij wil dat de stakers ook in Nederland erkend worden als oorlogsslachtoffers en dat de dossiers, die nu nog steeds in de ‘doofpot’ zitten, worden overhandigd aan de stichting.
Opsporing
SEOC wil er bij de Curaçaose autoriteiten op aandringen om een beroep te doen op de Nederlandse regering. “De nabestaanden van de vermoorde stakers weten nog steeds niet wat er met hun familieleden is gebeurd, omdat ze nooit opgezocht zijn. Alleen de Nederlandse overheid kan deze nabestaanden opsporen om hen de waarheid mede te delen omtrent de dood van hun dierbaren”, zegt Makdoemdaks.
Krans
De Chinese stakers zullen de erkenning op de 4 mei-herdenking van dit jaar niet halen. Maar dat betekent niet dat er niet gedacht is aan Curaçao tijdens de Nationale Herdenking in Amsterdam. “Op 4 mei in Amsterdam legt de Rijksministerraad een krans. De krans wordt onder andere gelegd door de gevolmachtigd minister van Curaçao. Tijdens de herdenking worden alle Nederlandse slachtoffers herdacht die tijdens de Tweede Wereldoorlog en tijdens oorlogssituaties en vredesoperaties daarna zijn omgekomen. Het gaat daarbij om slachtoffers uit het gehele toenmalige Koninkrijk der Nederlanden, dus ook Curaçao”, legt Niels Weitkamp van het 4 en 5 mei comité uit.
Geschiedenis
De geschiedenis van de Aprilmoorden op Curaçao is in grote lijnen bij het comité bekend. Esther Captain van het comité heeft onderzoek gedaan naar de Tweede Wereldoorlog overzee. Samen met Guno Jones schreef zij het boek Oorlogserfgoed Overzee, De Erfenis van de Tweede Wereldoorlog in Aruba, Curaçao, Indonesië en Suriname. Erkenning is volgens Weitkamp geen criterium om aanwezig te kunnen zijn bij de Nationale Herdenking op 4 mei, dit geldt wel als het gaat om materiele en immateriële zorg.
Herdenking
Eerst is het tijd voor de jaarlijke herdenking op Curaçao. Zaterdag 20 april is de herdenking van 16.00 tot 18.00 uur bij te wonen op de begraafplaats Kolebra Bèrdè.
Drs. Junness Sint Jago heeft een paar boeken over dat onderwerp op zijn naam staan: De Tragedie van 20 april 1942 en Etat Major Achter Prikkeldraad. Drs. Sint Jago, politicoloog en geschiedkundige, schreef beide boeken na een zeer grondig onderzoek.
Etat majoor achter prikkeldraad gaat over het arbeidsconflict in 1942 tussen officieren en de directie van de rederij CSM. Een conflict dat eindigde in een tegemoetkoming aan de eisen van de officieren.
De tragedie van 20 April 1942 gaat over het arbeidsconflict tussen de Chinese zeelieden en de directie van de rederij CSM. Een conflict dat eindigde in een tragisch bloedbad.
in de 2e wereld oorlog gebeurde een heleboel zaken die in het heden onvoorstelbaar zijn.
dit is een van die zaken die zelfs toen een schandaal veroorzaakten.
ja, een grote fout en NL en de Shell hebben nopg wat goed te maken.
Maar Piet, er is een hoop fout in de wereld en als je NL gaat vergelijken met 80% van de overige landen, dan zijn we echt heiligen in NL.
ik kan een rijtje landen opnoemen waar het pas echt fout is, maar ik weet even niet waar te beginnen.
jouw haat tegen NL is echt overtrokken en je moet hulp zoeken.
met haat leven is geen leven.
@Piet, als je iets niet snapt is dat geen probleem maar hou je mond dan of ga het vragen aan iemand die het wel weet. Int strafhof is niet van Nederland en ook niet door Nederland opgericht. Het is opgericht tijdens het verdrag van Rome en al geratificeerd door 121 landen (31 landen hebben het ook getekent)! Statutaire zetel is in Den Haag maar de zittingen kunnen overal plaatsvinden!
Al deze landen zijn van mening om massamoordenaars op te pakken maarja blijkbaar heb jij daar geen probleem mee door je haat tegen Nederland!
En wederom geen excuses van dit volk, ze doen maar en denken overal in de wereld een vrijbrief te hebben(suriname, indonesie, afrika, caraibisch gebied)om te moorden! En als iemand hun maatschappij probeert te ontwrichten dan staan ze meteen op hun achterste hoeven.Nederlanders zijn degene die haat opwekken in de wereld om zich daarna te verschuilen achter allerlei mooie praatjes.kijk maar naar int. strafhof denhaag:altijd zelf over de hele wereld bloed aan je vingers gehad en dan nu mensen willen berechten? Boter op je k….. Kop!!!
Het is destijds zeker niet stil voltrokken of voorbijgegaan. Direct was er al grote verontwaardiging dat de 400 stakende Chinezen werden opgesloten.
Stukjes uit de Amigoe van toen:
“…Concentratie-kamp is hier onjuist
gebruikt, ds naam is nog te goed voor
dat mensen-park, dat een particuliere
maatschappij voor haar arbeiders ter
beschikking heeft, wanneer er om welke reden ook conflict tussen beiden
ontstaat…”
Ook de dodelijke schietpartij werd alom bekritiseerd en in de Staten besproken. In de wat formele krantentaal van die tijd..
“…Er is veel onuitgesproken gebleven in deze vergadering, die geladen was van een medeleven met onrecht, dat ver boven juridische haarkloverijen uitging.Maar die bredere perspectieven, die grotere vormen, die de zaak had en waarmee de Gemachtigde van het Bestuur het optreden tegen de Chinezen te rechtvaardigen dacht, die bredere perspectieven brengen deze recht-vaardiging allerminst, omdat zij ook het gepleegde onrecht in grotere vormen bevatten: in het quadraat….”
Ze zijn misschien in de loop van de tijd in de vergetelheid geraakt, maar het was destijds wel een zaak die breed veroordeeld werd.
Amigoe 23 april 1942. Koninklijke Bibliotheek NL (on line)
er is een boek over geschreven over de moord op de chinese stakers.